In de erfrechtelijke praktijk wordt met enige regelmaat de vraag gesteld of het mogelijk is om het medisch dossier in te zien van een overleden persoon, omdat er een vermoeden is dat het door hem/haar gemaakte testament niet rechtsgeldig kon worden gemaakt.
Als na het overlijden blijkt, dat iemand een testament heeft gemaakt terwijl er sterke twijfels zijn of diegene (medisch gezien) wel in staat was om dat te doen, wordt vaak de behoefte gevoeld hier navraag over te doen.
Bijvoorbeeld kan de huisarts of een andere behandelend arts worden gevraagd om inzage in het medisch dossier.
Een arts kan en mag echter niet zomaar een verklaring afleggen of inzage verlenen vanwege de geheimhoudingsplicht die hij heeft omtrent de gegevens van zijn patiënten. De verplichting tot geheimhouding wordt niet opgeheven door het overlijden van de patiënt.
Dus ook na het overlijden blijft de arts gebonden aan zijn geheimhoudingsverplichting.
Deze verplichting is wettelijk vastgelegd. Bovendien mag een arts zich op grond van de wet ook in het kader van een gerechtelijke procedure beroepen op een verschoningsrecht. Dat betekent dat een arts geen verklaring hoeft af te leggen.
Het verschoningsrecht is gebaseerd op de gedachte dat een ieder zich voor bijstand en advies tot een hulpverlener moet kunnen wenden zonder ervoor te vrezen, dat de inhoud hiervan aan derden bekend wordt. Het recht op privacy wordt als een zwaarwegend belang beschouwd.
Slechts onder omstandigheden kunnen hier uitzonderingen op worden gemaakt.
De Hoge Raad heeft in een arrest uit 2001 geoordeeld dat de geheimhoudingsplicht kan worden doorbroken:
1. wanneer er zwaarwegende aanwijzingen bestaan dat de erflater niet over zijn verstandelijke vermogens beschikte en niet bekwaam was om rechtshandelingen te verrichten;
2. aannemelijk is dat het medisch dossier daarover opheldering zal kunnen geven;
3. terwijl deze opheldering niet op andere wijze verkregen kan worden.
Als aan deze drie vereisten voldaan is, kan een rechter een arts verplichten tot het vrijgeven van het medisch dossier. In de praktijk komt dit maar zeer zelden voor, rechters zijn over het algemeen zeer kritisch en terughoudend bij het doorbreken van de geheimhoudingsplicht van een arts. Alleen in zeer uitzonderlijke gevallen wordt er door de rechter geoordeeld, dat een arts zich niet kan beroepen op zijn geheimhoudingsplicht.
Of er inderdaad sprake is van zwaarwegende aanwijzingen, is een afweging van feitelijke aard. Het is met andere woorden sterk afhankelijk van de feiten en omstandigheden van het geval of het mogelijk is om inzage te krijgen in het medisch dossier.
Mr. Wiebren Santema kan u adviseren en bijstaan in deze gevallen. Wiebren Santema heeft een ruime ervaring met discussies hierover. Hij heeft met succes procedures gevoerd over het verlenen van inzage in medische dossiers en dossiers van notarissen.
