Het is een veel voorkomend probleem: het ondervinden van hinder van de tuin van de buren. Overhangende takken, een heg die ver over de erfgrens groeit of boomwortels die het terras vernielen. Wat kunt u hier tegen doen?
Geen onrechtmatige hinder
Artikel 5:37 BW bepaalt dat een eigenaar van een erf geen onrechtmatige hinder mag toebrengen aan eigenaren van andere erven zoals door het onthouden van licht en lucht of het verspreiden van rumoer of stank. Het betreft een niet-limitatieve opsomming; er zijn andere vormen van hinder denkbaar. De vraag is wat onder hinder moet worden volstaan. Belangrijk hierbij is dat hinder een subjectief criterium is en niet iedere vorm van hinder als onrechtmatig is aan te merken. Uit de jurisprudentie blijkt dat hinder als onrechtmatig kan worden bestempeld, indien er sprake is van zwaarwegende en buitenproportionele hinder. Hierbij is van belang de aard, de duur en de ernst van de overlast alsmede de plaatselijke omstandigheden. Lichte schaduw, bladval en vallende kastanjes worden over het algemeen niet als onrechtmatig beschouwd en zullen dan ook geaccepteerd moeten worden.
Bomen en struiken nabij de erfgrens
De wet geeft regels voor het planten van bomen en struiken bij de erfgrens. De hoofdregel van artikel 5:42 BW is dat er geen bomen mogen staan binnen twee meter van de erfgrens. Struiken mogen niet worden geplant op een afstand van vijftig centimeter van de erfgrens. Op deze hoofdregel zijn uitzonderingen mogelijk. Zo kunnen er per gemeente andere regels gelden, waarbij een kleinere afstand kan gelden. Ook kan het zijn dat er tussen buren afspraken zijn gemaakt, welke afwijken van de hoofdregel. Wanneer bomen en struiken te dicht bij de erfgrens worden geplant, kan de eigenaar van het naburige erf verwijdering van deze bomen of struiken vragen. De wet stelt hiervoor een verjaringstermijn van twintig jaar. Na ommekomst van deze twintig jaar vervalt het recht om verwijdering van een boom te vragen. Hierbij dient de eigenaar van de boom te bewijzen dat de verjaringstermijn is verstreken.
Overhangende takken
Veel mensen ondervinden hinder van overhangende takken van bomen of struiken van de buren. Ook hiervoor zijn in de wet regels te vinden. Artikel 5:44 bepaalt dat een eigenaar van een erf het recht heeft om overhangende takken te verwijderen. Voordat overgegaan kan worden tot het snoeien van een boom van de buren, dient u de buren aan te manen om zelf te gaan snoeien. Hierbij dient u de buren een redelijke termijn te gunnen. Pas wanneer de buren hier geen gehoor aan geven, kunt u zelf over gaan tot het snoeien van de boom. Op grond van de wet kunt u zich het snoeiafval toe-eigenen, maar u mag het ook achterlaten op het perceel van de eigenaar van de boom. U dient er rekening mee te houden dat u niet teveel mag snoeien. Wanneer de boom door het snoeien onherstelbaar beschadigd raakt of zelfs dood gaat, zal sprake zijn van misbruik van snoeirecht. U kunt in dat geval aansprakelijk worden gesteld voor de schade. Of sprake is van misbruik van recht, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval.
Artikel geldt in beginsel niet voor huurders
Opgemerkt wordt dat voornoemd artikel is geschreven voor eigenaren van een erf, niet voor huurders. Over de vraag of een huurder zich ook op dit artikel kan beroepen bestaat geen eenduidige jurisprudentie.
Verwijderen overhangende takken en doorschietende wortels
Soms groeien de wortels van een boom van de buren door op uw erf. De wet bepaalt dat doorgeschoten wortels mogen worden verwijderd. Anders dan bij het snoeien van bomen is het bij het verwijderen van wortels niet nodig dat de buren eerst worden aangemaand. Wel is van belang dat bij het verwijderen van de wortels geen (blijvende) schade wordt toegebracht. De wortels mogen niet op een zodanige wijze worden verwijderd dat de boom om kan vallen dan wel onherstelbaar beschadigd raakt. In dat geval kunt u aansprakelijk worden gesteld voor de schade. Bij twijfel doet men er goed aan de hulp van een expert in te schakelen.
Schade door vallende takken en bomen
Wanneer bomen (grote) takken verliezen of zelfs omvallen, kan schade ontstaan aan personen of goederen. De vraag is dan wie aansprakelijk is voor deze schade. Wanneer u schade hebt geleden en u deze schade wilt verhalen op de eigenaar van de boom, dient sprake te zijn van een onrechtmatige daad en u zult moeten bewijzen dat de schade de eigenaar van de boom kan worden verweten. Uit de jurisprudentie blijkt dat niet ieder gebrek aan een boom waardoor schade ontstaat, leidt tot aansprakelijkheid. Vaak is een eigenaar van een boom aansprakelijk voor schade wanneer hij tekort is geschoten in de zorgplicht, door bijvoorbeeld de boom onvoldoende te onderhouden.
Niet aansprakelijk bij voldoen aan zorgplicht
Wanneer een eigenaar van een boom kan aantonen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan, zal er geen sprake zijn van onrechtmatigheid en zal er van aansprakelijkheid geen sprake kunnen zijn.
